Autoloze zondag van vijftig jaar geleden klinkt opeens weer actueel

NU.nl Wissel kleurenschemaWissel kleurenschema , Ga naar de inhoud Net binnen Algemeen Economie Sport Tech Media en Cultuur Achterklap Shop Voorpagina Net binnen Populair Meer Minder Wissel kleurenschemaWissel kleurenschema , Geld Werk Ondernemen Onderweg , Voorpagina Net binnen Meest gelezen Oorlog in Oekraïne Binnenland Buitenland Algemeen Politiek Video Podcast Weer Economie Klimaat Wonen Geld Werk Ondernemen Brexit Auto Aandelen Verkeer Sport Voetbal Formule 1 Scorebord Spellen Tech Games Reviews Achtergrond Media en Cultuur Films en series Muziek Boek en cultuur Media Achterklap Koningshuis TV gids Overig Kind & Gezin Dieren Eten en drinken Gezondheid NUcheckt Opmerkelijk Thuis Vakantie Wetenschap Regio Alphen a/d Rijn Amersfoort Amsterdam Arnhem Breda Den Bosch Den Haag Ede Eindhoven Groningen Haarlem Leiden Nijmegen Rotterdam Tilburg Utrecht Zeeland Zwolle Over NU.nl NUfolder NUshop Tickets , NU.nl heeft je steun nodig Je gebruikt een adblocker. Wij kunnen onze artikelen alleen gratis toegankelijk voor je maken dankzij advertenties. Wil je jouw adblocker voor ons pauzeren? Zo werkt het , Dinsdag 20 september 2022 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl , Autoloze zondag van vijftig jaar geleden klinkt opeens weer actueel 19 september 2022 21:36 19-09-22 21:36 269 NUjij-reacties reacties Delen via Whatsapp Delen via Facebook Delen via Twitter Delen via Linkedin Delen via email , Snelwegen met fietsers in plaats van auto’s en wandelaars op het Prins Clausplein: de foto’s van de autoloze zondagen van begin jaren zeventig spreken tot ieders verbeelding. Met de wereldwijde Autoloze Dag op 22 september in zicht dringt zich de vraag op of je met een nieuwe autoloze zondag de huidige energie- en uitstootcrisis het hoofd zou kunnen bieden. De bekendste autoloze zondagen zijn die van vijftig jaar geleden. Maar in de jaren dertig, veertig en vijftig van de vorige eeuw werd deze ingrijpende maatregel ook aangegrepen bij olietekorten.Op 13 maart 2001 ratificeerde de Tweede Kamer een wet waarin staat dat ten tijde van een energiecrisis altijd een autoloze zondag kan worden aangewezen. Je zou kunnen zeggen dat we op dit moment zo’n crisis hebben. Toch wordt het waarschijnlijk lastig om de wet te activeren.In maart dit jaar gaf het Internationaal Energieagentschap (IEA) nog tien tips om een olietekort te voorkomen. Eén daarvan was een autoloze zondag. Maar inmiddels lijkt het kind met het badwater te zijn weggegooid, want vorige maand benadrukte het agentschap juist dat we niet bang hoeven te zijn voor een olietekort. “In de rest van Europa waren de reacties lauw.” Geert Verbong, emeritus hoogleraar Transitiestudies Het Nederlandse initiatief had destijds slechts beperkt effect Energiehistoricus Geert Verbong, emeritus hoogleraar Transitiestudies, kan zich de eerste autoloze zondag in 1973 nog goed herinneren. Maar niet alleen omdat juist op díé dag zijn fiets gestolen werd. “De autoloze zondagen in 1973 en 1974 waren ingevoerd vanwege een dreiging van olietekorten, doordat het Midden-Oosten geen olie meer leverde”, vertelt Verbong.”Duurzaamheidsorganisatie Club van Rome had toen net het rapport Grenzen aan de groei uitgebracht. Hun computermodellen lieten zien dat het toenmalige economische systeem zou instorten door de combinatie van uitputting van grondstoffen, de sterk groeiende wereldbevolking en de toenemende aantasting van het milieu.”Die verwachting werd massaal omarmd in Nederland en leidde tot tien autoloze zondagen, weet Verbong. “Maar in de rest van Europa waren de reacties lauw. Bovendien had het Nederlandse initiatief beperkt effect. De kilometers die mensen op zondag niet mochten maken, maakten ze op andere dagen. Ook de waarschuwing van toenmalig premier Joop den Uyl dat de olieprijzen blijvend hoog zouden blijven, hield geen stand. De prijzen daalden tot het peil van vóór de crisis.”Verbong: “Een gevolg van de autovrije zondag was wel dat mensen meer gingen nadenken over verstandig energieverbruik. Er kwam in Nederland meer oog voor energiebesparende maatregelen en diversificatie in brandstoffen. Ik denk dat ook de crisis waar we nu in zitten, dat bewustzijn aanwakkert. Die zal bijvoorbeeld de opkomst van de elektrische auto versnellen en initiatieven als het gedeeld gebruik van auto’s en fietsen ondersteunen.” “We zien het niet zo snel gebeuren en het is ook niet nodig.” Paul de Waal, BOVAG Is er anno 2022 draagvlak voor deze draconische maatregel? Om dat te ontdekken, vroeg NU.nl aan een aantal organisaties of ze de herinvoering van een autoloze zondag zien zitten.Activist René Danen, mede-initiatiefnemer van de in 1999 gelanceerde Autovrije Zondag:”Een autovrije zondag bespaart energie en geld, zeker als je die combineert met gratis of goedkoop openbaar vervoer. Bovendien krijg je er rust en ruimte voor terug.”Bewoners en winkeliers in de Amsterdamse binnenstad waren destijds heel tevreden over de Autovrije Zondagen, die daar vanaf 1999 enkele jaren op rij werden ingevoerd. Voetgangers en fietsers in de stad konden de autovrije straten vrij gebruiken. Dat zijn allemaal bijkomende voordelen als we op deze manier minder olie gaan verbruiken.”Edward Buitelaar van Retail Adviesbureau Nederland: “Vanuit de detailhandel gezien zijn autoloze zondagen een bedreiging voor de perifere winkelgebieden. Dus met name voor de woonboulevards, omdat deze (meestal) in buitengebieden en op grotere afstanden van inwoners van een stad liggen. Voor de winkels in de binnensteden en buurt- en wijkwinkelcentra is het juist een kans vanwege de nabijheid.”Paul de Waal van BOVAG:”We zien het niet zo snel gebeuren en het is ook niet nodig. De CO2-doelstellingen zijn ook zonder zo’n rigoureuze maatregel te halen. Daar hebben we samen met andere clubs een heel plan voor gemaakt. Als het gaat om de energiecrisis: mensen kunnen zelf besluiten minder te gaan rijden. Daar hebben ze de overheid niet voor nodig.”Mariken Stolk van Milieu Centraal:”Een autoloze zondag is interessant, omdat die mensen dwingt tot ander gedrag. Hierdoor kunnen ze gaan ervaren dat alternatief vervoer niet vervelend hoeft te zijn. Zo kunnen er op den duur nieuwe gewoontes ontstaan. Op de korte termijn zal het verbieden van autogebruik vooral op veel weerstand stuiten, omdat het mensen beperkt in hun keuzevrijheid en omdat er voor velen geen goed alternatief is.””Daar zit de crux: als de overheid iets verbiedt, moet zij er ook voor zorgen dat het alternatief toereikend en aantrekkelijk voor iedereen is. Op dit moment wordt op ov bezuinigd: er rijden minder treinen, de treinen zijn vaker korter en busverbindingen verdwijnen. Milieu Centraal zou daarom willen focussen op investeren in het aantrekkelijker maken van duurzame alternatieven. Daarna kunnen pas maatregelen getroffen worden om autogebruik te ontmoedigen.” Deze inhoud kan helaas niet worden getoondWij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken.Wijzig cookie-instellingen , “In de rest van Europa waren de reacties lauw.” Geert Verbong, emeritus hoogleraar Transitiestudies , “We zien het niet zo snel gebeuren en het is ook niet nodig.” Paul de Waal, BOVAG