NU.nl Wissel kleurenschemaWissel kleurenschema , Ga naar de inhoud Net binnen Algemeen Economie Sport Tech Media en Cultuur Achterklap Shop Voorpagina Net binnen Populair Meer Minder Wissel kleurenschemaWissel kleurenschema , Geld Werk Ondernemen Onderweg , Voorpagina Net binnen Meest gelezen Oorlog in Oekraïne Binnenland Buitenland Algemeen Politiek Nieuws uit jouw regio Video Podcast Weer Economie Klimaat Wonen Geld Werk Ondernemen Brexit Auto Aandelen Verkeer Sport Voetbal Formule 1 Scorebord Spellen Tech Games Reviews Achtergrond Media en Cultuur Films en series Muziek Boek en cultuur Media Achterklap Koningshuis TV gids Overig Kind & Gezin Dieren Eten en drinken Gezondheid NUcheckt Opmerkelijk Thuis Vakantie Wetenschap Over NU.nl NUfolder NUshop Tickets , NU.nl heeft je steun nodig Je gebruikt een adblocker. Wij kunnen onze artikelen alleen gratis toegankelijk voor je maken dankzij advertenties. Wil je jouw adblocker voor ons pauzeren? Zo werkt het , Woensdag 05 oktober 2022 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl , NU+ Gaat Nederland lager stoken? Vooral als collega's en buren het ook doen 04 oktober 2022 05:34 04-10-22 05:34 Laatste update: 16 uur geleden Update: 16 uur geleden 1.5K NUjij-reacties reacties Delen via Whatsapp Delen via Facebook Delen via Twitter Delen via Linkedin Delen via email , Onderlinge solidariteit, klimaatverandering en misschien wel vooral de eigen portemonnee: redenen te over om deze winter energie te besparen. Maar doen we het ook? Een beetje, zo tonen statistieken. Veel mensen en bedrijven komen traag in actie, zeggen gedragsexperts tegen NU.nl. Mensen hebben verschillende motieven voor duurzaam gedrag, zegt Linda Steg, hoogleraar milieupsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Geld besparen is een belangrijke, maar mensen geven ook om het milieu en om het welzijn van anderen. Dat kunnen mensen dichtbij zijn, maar ook toekomstige generaties of mensen in andere landen.”Met klimaatverandering, de oorlog in Oekraïne en het feit dat we gezamenlijk met een beperkte gasvoorraad de winter door moeten komen, zijn er dus meer dan genoeg morele redenen om energie te besparen.Maar ook de financiële reden om te besparen is heel sterk, zou je zeggen. De ruwe gasprijs is bijna tien keer zo hoog als anderhalf jaar geleden. Leidt dat dan niet automatisch tot grootschalige energiebesparing?Het is les één in de economieboekjes, zegt lector energietransitie Martien Visser: als de prijs van energie omhooggaat, wordt er vanzelf meer bespaard. Maar de praktijk blijkt weerbarstiger. Helft gasbesparing door zacht weer en duurzame energie Het gasgebruik daalt in Nederland weliswaar scherp, maar dat komt volgens Visser door veel factoren naast elkaar. “Ongeveer de helft van de afname van het gebruik van gas en elektriciteit komt doordat de afgelopen winter zeer zacht was, en door de komst van extra zonnepanelen en windparken in 2022.”De andere helft is volgens Visser een mix van het afschalen van dure energie-intensieve industriële productieprocessen, en verschillende vormen van besparing door huishoudens en bedrijven. “Dat gaat van energiearmoede tot het nemen van extra isolatiemaatregelen. Maar het is behoorlijk moeilijk om dat allemaal uit elkaar te halen.”Toch moet de belangrijkste energiebesparing van huishoudens nog komen. Ongeveer drie kwart van het jaarlijkse gasgebruik zit in verwarming, en dat allemaal tijdens het stookseizoen. Lager stoken is laagdrempelig, isoleren ‘gedoe’ Naast motieven om wel te besparen zijn er ook klassieke redenen om het niet te doen. Een belangrijke is “gedoe”, zegt klimaatpsycholoog Gerdien de Vries van de TU Delft. “Als je je huis wilt isoleren moet je subsidie aanvragen, een aannemer zoeken of zelf aan de slag. Dat kan bij elkaar een stressfactor zijn, met als uitkomst dat je maar niks doet.”Daar komt bij dat de kosten voor extra woningisolatie zich weliswaar terugverdienen via lagere energielasten, maar toch vooruitbetaald moeten worden. Wie dat geld niet heeft, kan het ook niet investeren. En huurders zijn op hun beurt afhankelijk van verhuurders, die lang niet allemaal initiatief nemen.Maar er is één maatregel die we allemaal kunnen nemen: de kamertemperatuur verlagen. Dat is een effectieve besparingsmaatregel, die bovendien vrij laagdrempelig is. Met een extra warme trui kunnen de meeste mensen ook wel 1 of 2 graden lagere temperaturen aan, en dat scheelt toch al gauw vele honderden euro’s op de energierekening. Of miljoenen, als je het gelijk voor hele gebouwencomplexen doet, zegt Steg – die onlangs met verbazing het verschil in energielasten zag toen haar eigen universiteit de thermostaten verlaagde.Het is nog niet duidelijk hoe het met kantoorpanden zit, maar bij huishoudens lijkt die knop dan ook wel om. Dat suggereert tenminste een peiling onder duizend Nederlanders door online bank Knab: in zeven op de tien woonkamers zou de thermostaat inmiddels lager zijn ingesteld. Koplopers en kuddedieren: wordt lager stoken normaal? Naast directe motieven hebben mensen ook nog allerlei sociale redenen om hun gedrag wel of juist niet te verduurzamen, zegt Steg. “Sommige mensen vinden het leuk om een koploper te zijn. Die willen daar ook wel offers voor brengen en ervaren daar vaak ook een bepaalde status bij.””Maar voor een grotere middengroep zijn sociale normen belangrijker. Die willen niet achterblijven en doen mee als veel anderen dat ook doen. Dan heb je bovendien ook het gevoel dat het meer zin heeft.”Groepsgedrag is een belangrijke factor, beaamt De Vries. “Mensen kijken naar anderen en vooral naar mensen met wie ze zich identificeren. Als je ziet dat die de verwarming wel 2 graden lager doen en zeggen dat het best meevalt, raken mensen nieuwsgierig om het ook te proberen.”Zo kan lager stoken het nieuwe normaal worden. Of dat omslagpunt aan het begin van het nieuwe stookseizoen bereikt is, durven Steg en De Vries nog niet met zekerheid te zeggen. Maar als het zo is, zou het over één of twee maanden zichtbaar moeten zijn in de energiestatistieken van Visser. Zie ook: Badwater laten staan en meer lifehacks om gas en geld te besparen Zie ook: Nederland is koploper in zonne-energie, dat kan ons uit de gascrisis helpen , Zie ook: Badwater laten staan en meer lifehacks om gas en geld te besparen , Zie ook: Nederland is koploper in zonne-energie, dat kan ons uit de gascrisis helpen
Gaat Nederland lager stoken? Vooral als collega’s en buren het ook doen
