Het liberale idealisme van Nijpels: 54 jaar vóór het milieu en tegen dictatuur

NU.nl Wissel kleurenschemaWissel kleurenschema , Ga naar de inhoud Net binnen Algemeen Economie Sport Tech Media en Cultuur Achterklap Shop Voorpagina Net binnen Populair Meer Minder Wissel kleurenschemaWissel kleurenschema , Geld Werk Ondernemen Onderweg , Voorpagina Net binnen Meest gelezen Oorlog in Oekraïne Binnenland Buitenland Algemeen Politiek Nieuws uit jouw regio Video Podcast Weer Economie Klimaat Wonen Geld Werk Ondernemen Brexit Auto Aandelen Verkeer Sport Voetbal Formule 1 Scorebord Sportspellen Tech Games Reviews Achtergrond Media en Cultuur Films en series Muziek Boek en cultuur Media Achterklap Koningshuis TV gids Overig Het Woord Kind & Gezin Dieren Eten en drinken Gezondheid NUcheckt Opmerkelijk Thuis Vakantie Wetenschap Over NU.nl NUfolder NUshop Tickets , NU.nl heeft je steun nodig Je gebruikt een adblocker. Wij kunnen onze artikelen alleen gratis toegankelijk voor je maken dankzij advertenties. Wil je jouw adblocker voor ons pauzeren? Zo werkt het , Vrijdag 04 november 2022 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl , NU+ Het liberale idealisme van Nijpels: 54 jaar vóór het milieu en tegen dictatuur 03 november 2022 16:19 03-11-22 16:19 Laatste update: 20 uur geleden Update: 20 uur geleden 152 NUjij-reacties reacties Delen via Whatsapp Delen via Facebook Delen via Twitter Delen via Linkedin Delen via email , Acht jaar was Ed Nijpels voorzitter van het Energieakkoord en het Klimaatakkoord. Donderdag draagt hij het stokje over. Een dag eerder verschenen zijn memoires in het boek Nooit wachten op later. NU.nl sprak de “groene VVD’er” over zijn uitzonderlijk lange loopbaan. Regelmatig had hij flinke kritiek op de VVD, maar hij bleef zijn partij trouw. “Er komt in Nederland nu gemiddeld elke vier seconden een zonnepaneel bij”, zegt Nijpels. In een paar jaar tijd zijn we zelfs wereldwijd koploper geworden. Belangrijker nog is windenergie. Over acht jaar moet driekwart van onze elektriciteit van windparken op de Noordzee komen.Ook met elektrisch vervoer gaat Nederland op kop: 30 procent van alle laadpalen in de EU staan in Nederland. En er komen grote investeringen op gang voor de waterstofeconomie. Dat is cruciaal om ook de zware industrie een duurzame toekomst te geven.Vandaag zwaait Nijpels af als voorzitter van het Klimaatakkoord. Eerder was hij dat ook voor het Energieakkoord. Het is een periode van acht jaar die aanvankelijk overschaduwd werd door hoge CO2-uitstoot en het drievoudig ingrijpen van een rechter. Maar de Nederlandse energietransitie kwam uiteindelijk wél op stoom. Komende jaren extra klimaatpakket nodig Toch somt Nijpels met hetzelfde gemak voorbeelden op van zaken die nog steeds niet goed gaan, of die nog veel sneller zouden moeten. Dat geldt vooral voor de daling van de uitstoot van broeikasgassen, bleek maandag nog uit de Klimaat- en Energieverkenning van het Planbureau voor de Leefomgeving.Volgens het coalitieakkoord is het Nederlandse klimaatbeleid erop gericht dat de uitstoot in 2030 60 procent onder het niveau van 1990 moet liggen. Maar met het bestaande beleid zouden we blijven steken tussen 39 en 50 procent. Er moet in de komende jaren dus nog een heel pakket bij komen, zegt Nijpels.Die uitdaging zal voor zijn opvolgers zijn. Nijpels adviseerde het ‘voortgangsoverleg’ van het Klimaatakkoord op te heffen, omdat het overbodig was geworden. Nederland heeft in de persoon van Rob Jetten nu een minister voor Klimaat en Energie. En voor de ‘maatschappelijke dialoog’ komt vanuit het Klimaatakkoord een nieuwe functie, die door econoom en GroenLinks-politicus Kees Vendrik bekleed zal worden. Niet te negatief doen over het klimaatbeleid In plaats van een waarschuwing geeft de vertrekkende Nijpels liever een aanmoediging mee. “Ik denk dat er over klimaat ook een te negatief sentiment kan heersen. Natuurlijk moet het sneller. Maar dat mag niet onze ogen sluiten voor wat we in gang krijgen, en wat er wel goed gaat.”En hij neemt de klimaatminister in bescherming: “De Kamer moet de minister niet elke keer met een nieuwe boodschap opzadelen. De politiek moet nu vooral consistent blijven.”Nijpels was zelf eind jaren tachtig milieuminister. Een periode die getekend werd door luchtvervuiling, zure regen en de ozoncrisis – zeer ernstige milieuproblemen die voor een deel succesvol zijn aangepakt.Het was ook de tijd dat het klimaatprobleem voorzichtig op de agenda kwam. “In 1989 organiseerden wij in Noordwijk de eerste wereldwijde klimaattop op ministerieel niveau. We hebben toen samen met andere landen voorstellen gedaan. Als die waren aangenomen, was de wereldwijde uitstoot vandaag nog maar half zo groot geweest.”Wat leren we daarvan? Dat je met klimaat een zeer lange adem moet hebben, concludeert Nijpels. Dat is een levenslange worsteling, vertelt hij in zijn boek, dat opent met een zware astma-aanval op het schoolplein. Ed Nijpels met Marjan van Loon (topvrouw van Shell) bij het sluiten van het Klimaatakkoord, in 2019. Ed Nijpels met Marjan van Loon (topvrouw van Shell) bij het sluiten van het Klimaatakkoord, in 2019. Foto: ANP Bij de Russische inval in Praag barstte Nijpels in tranen uit Nijpels werd zelf al op 27-jarige leeftijd Kamerlid, vijf jaar later fractievoorzitter en in 1986 milieuminister. Al die tijd voor de VVD. Geen vanzelfsprekendheid voor wie uit een katholieke familie komt.Maar een andere actualiteit herinnert Nijpels aan zijn keuze: de oorlog in Oekraïne. Op achttienjarige leeftijd reisde Nijpels in 1968 op eigen houtje naar Praag, waar hij twee weken bivakkeerde. “Daar hing een elektrische sfeer. Dagelijks vonden er demonstraties plaats en op iedere straathoek stonden mensen te debatteren.”Toen Nijpels terug in Nederland op de radio hoorde dat Sovjettroepen Tsjechoslowakije waren binnengevallen, barstte hij in tranen uit. “Dat een dictatuur de droom van al die mensen de nek omdraaide die ik kort daarvoor nog had ontmoet, met wie ik had feestgevierd.” Het Tsjechische verlangen naar democratie sterkte de liberaal in Nijpels. Een dag later werd hij lid van de VVD. De Praagse Lente maakte veel los in Europa. Ook in Nederlandse steden gingen mensen de straat op uit solidariteit met de Tsjechen. Moskou greep in met tanks om de vrijheidsbeweging te onderdrukken. De Praagse Lente maakte veel los in Europa. Ook in Nederlandse steden gingen mensen de straat op uit solidariteit met de Tsjechen. Moskou greep in met tanks om de vrijheidsbeweging te onderdrukken. Foto: ANP Groener én soms juist rechtser dan de rest We zijn 54 jaar verder. Nijpels is nog steeds lid. Maar wel een kritische. Vorig jaar pleitte hij nog openlijk voor ambitieuzere klimaatdoelen. Dat onder Rutte-1 de milieuminister is afgeschaft, is volgens Nijpels een fout die hersteld moet worden. En hij stoorde zich aan het wegmoffelen door partijgenoten van de ernst van stikstofvervuiling.Zo concludeerde vriend en vijand nog wel eens dat Nijpels “te links” is voor de VVD. Maar daar is Nijpels het zelf niet mee eens. Naast de duur van zijn lidmaatschap – “Mark Rutte was vier jaar toen ik toetrad” – stuurt Nijpels het gesprek naar situaties waarin hij zijn partij juist te soft heeft gevonden, of in elk geval te kortzichtig.”Toen Rusland Oekraïne binnenviel, had ik precies hetzelfde gevoel als tijdens de Praagse Lente. Er was niets veranderd.” Toch had Nederland onder de Rutte-kabinetten jarenlang zaken gedaan met Poetin – ook als onderdeel van het energiebeleid.”Leg die grenzeloze mantel van naïviteit af”, zegt Nijpels. “Afspraken maken met Rusland is als scheten met een netje vangen. En je moet op geen enkele manier concessies doen aan een dictatuur.” Zie ook: Oud-ministers vinden dat komend kabinet weer milieuminister moet krijgen , Ed Nijpels met Marjan van Loon (topvrouw van Shell) bij het sluiten van het Klimaatakkoord, in 2019. Foto: ANP , De Praagse Lente maakte veel los in Europa. Ook in Nederlandse steden gingen mensen de straat op uit solidariteit met de Tsjechen. Moskou greep in met tanks om de vrijheidsbeweging te onderdrukken. Foto: ANP , Zie ook: Oud-ministers vinden dat komend kabinet weer milieuminister moet krijgen